PODGLĄD ATOMU
     
 

Ruch egzekucyjny


Kalendarium


1493 – pierwsze obrady sejmu walnego w Polsce w Piotrkowie
1501 – 1506 – panowanie Aleksandra Jagiellończyka
1504 – 1569 – aktywność szlacheckiego ruchu egzekucji dóbr i praw koronnych
1505 – uchwalenie konstytucji „Nihil novi” na sejmie w Radomiu
1506 – 1548 – panowanie Zygmunta I Starego (brata Aleksandra Jagiellończyka)
1518 – małżeństwo Zygmunta I Starego z księżniczka mediolańską Boną Sforzą
1530 – koronacja królewska Zygmunta II Augusta za życia ojca Zygmunta I Starego
1547 – potajemny ślub Zygmunta Augusta z Barbara Radziwiłłówną w Wilnie
1548 – 1572 – panowanie Zygmunta II Augusta (syna Zygmunta I Starego)
1550 – koronacja Barbary Radziwiłłówny w Krakowie
1551 – śmierć Barbary Radziwiłłówny w Krakowie
1556 – wyjazd z Polski matki Zygmunta II Augusta Bony Sforzy (do Bari we Włoszech)
1562–1563 – sejm piotrkowski
1569 – unia lubelska
1572 – śmierć Zygmunta II Augusta, koniec panowania dynastii Jagiellonów na tronie polskim


Źródło 1. Uchwały sejmu piotrkowskiego z1562 r.

A gdyż nam z Księstwem Wielkim Moskiewskim, nieprzyjacielem możnym, walczyć przyszło, też i innych nieprzyjaciół [...] obawiać się i przestrzegać pilnie potrzeba; [...] a skarb koronny przez zbytnie upraszanie dóbr stołu naszego [rozdawanie ziem królewskich, królewszczyzn] umiejszon i wyniszczon jest [...] tak wszystkie [...] darowizny wieczyste, [...] fundusze i nadania [...] mają być i są tym statutem kasowane [...]. Takowe wszystkie [królewszczyzny] wracają w ręce nasze i Rzeczypospolitej […] za pilnym zadaniem posłów koronnych ustawujemy – że żaden wojewoda ani kasztelan starostą, ani urzędnikiem ziemskim być nie może w jednym województwie […].


[w:] Teresa Maresz, Krzysztof Juszczyk, Historia w źródłach – nie tylko pisanych, dla liceum ogólnokształcącego, liceum profilowanego i technikum. Starożytność i średniowiecze, Stowarzyszenie Oświatowców Polskich, Toruń 2004, s. 166–167.








Źródło 2. Jan Matejko. Śmierć Zygmunta Augusta w Knyszynie


[źródło: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:Death_of_Sigismund_Augustus_at_Knyszyn.JPG]


Ćwiczenia


Na podstawie źródła 1.

1. Przedstaw argument, którego użyto w celu uzasadnienia podjętych na sejmie decyzji.
2. Wyjaśnij, dlaczego domagano się egzekucji dóbr.
3. W jakim celu i komu władca rozdawał królewszczyzny?
4. Jakie inne postanowienie sejmu jest zawarte w tekście?
5. Dlaczego zabraniano łączenia urzędów przez jedną osobę?
6. Kim byli zwolennicy ruchu egzekucyjnego?
7. Przeciwko komu był wymierzony ruch egzekucyjny?
8. Oceń program polityczny ruchu egzekucyjnego.


Na podstawie źródła 2.

1. Kto przybywa do umierającego władcy?
2. Czyj portret wisi na ścianie?
3. Dlaczego śmierć króla Zygmunta Augusta była przełomowym momentem w dziejach państwa polsko-litewskiego?
4. Sprawdź na mapie, gdzie leży Knyszyn.
5. Gdzie został pochowany Zygmunt August?


Praca domowa

Przygotuj głos w dyskusji – Czy ruch egzekucyjny był ruchem naprawy państwa, czy jedynie obroną interesów jednej grupy społecznej?
Praca domowa dla zainteresowanych

1. Zgromadź informacje na temat małżeństwa przedstawicielki litewskiego rodu Radziwiłłów, Barbary, z Zygmuntem Augustem. Dlaczego budziło ono sprzeciw szlachty?
2. Sprawdź w Internecie, jakie były pozostałe postulaty ruchu egzekucyjnego. Czy zostały one spełnione?
































Tytuł: Ruch egzekucyjny
Opis skrócony: Poznamy interesujący program polityczny polskiej szlachty. Była to jednocześnie próba reformowania państwa polskiego w XVI w. Zanalizujemy fragmenty źródeł, ocenimy, czy program ten był możliwy do zrealizowania. Podsumujemy informacje o panowaniu ostatniego Jagiellona na tronie polskim.
Autor(rzy): Wanda Królikowska
Hasła treści ruch egzekucyjny, Zygmunt II August, Barbara Radziwiłłówna, egzekucja praw i dóbr
Uwagi metodyczne Proponuję zwrócić uwagę uczniów na doniosłość pierwszych prób reform w państwie, nie w okresie kryzysu, lecz w okresie jego pełnego rozkwitu. Możemy także zaproponować uczniom grę dydaktyczną, w której będą wchodzić w role posłów zwolenników i przeciwników reform na sejmie egzekucyjnym. Proponuję w czasie lekcji wykorzystać fragment filmu Królowa Bona, w reżyserii Janusza Majewskiego lub fragmenty filmu Epitafium dla Barbary Radziwiłłówny również w reżyserii Janusza MajewskiegoProponuję zwrócić uwagę uczniów na doniosłość pierwszych prób reform w państwie, nie w okresie kryzysu, lecz w okresie jego pełnego rozkwitu. Możemy także zaproponować uczniom grę dydaktyczną, w której będą wchodzić w role posłów zwolenników i przeciwników reform na sejmie egzekucyjnym. Proponuję w czasie lekcji wykorzystać fragment filmu Królowa Bona, w reżyserii Janusza Majewskiego lub fragmenty filmu Epitafium dla Barbary Radziwiłłówny również w reżyserii Janusza Majewskiego

[http://www.youtube.com/watch?v=LmpKPuS7AFc]
[http://www.youtube.com/watch?v=o_H3jU4Qwbk&feature=related]

Szacowany MINIMALNY czas na realizację treści atomu (w minutach) 45
Szacowany MAKSYMALNY czas na realizację treści atomu (w minutach) 60

 
Materiały udostępniane za pomocą Serwisu można wykorzystywać zgodnie z licencją Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 3.0 Polska,
z wyjątkiem materiałów, które zostały wyraźnie oznaczone jako nieobjęte postanowieniami tej licencji.
Strona współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego z projektu: „Opracowanie i pilotażowe wdrożenie innowacyjnych programów nauczania – zgodnych z polską podstawą programową kształcenia ogólnego – przeznaczonych dla uczniów – dzieci obywateli polskich za granicą”.
Deklaracja dostępnosci